UNELFE

He tomado este artículo desde el blog de la Alianza Territorial Mapuche. Está en mapuzugun. Les va como ejercicio, para que busquen a alguien que se los traduzca. Podemos conversar después.

MAPUCHE UNELFE KALLFV WENU...

Rvf kuyfi mapuche rakiduam mew, uneltu adkintugekefuy ta wenu. Chew ñi rupan ta nampülkafe, pu ke weychafe kam küdaufe kuyfikeche adkünüwkefuy meli wixan mapu mew UNELFE (wünelfe) mew. Ella pun, epe wün püle pelontukeniekefuy ta mapu, pelontukuniekefuy ta ñi pu mapunche, ñi ñamnuael, ñiwinuam, ñi küme puwam chew ñi amuael, puel, willi, lafken kam piku mapu püle (Meli Wixan Mapu). Ragi kallfü wenu mew ta wefpalu, kallfüwenu bücha, kallfüwenu kude, kallfüwenu weche, kallfüwenu üllcha egün ta múlenmew ta tüfey

Rupachi xipantu mew, akunmew ta pu ke wigküfe (wigka) epe ñamtufuy ta feychi rüf mapunche kimün, rüf mapunche rakiduam. Pu chilenu wigka nüñmapaelumu ta iñ mapu zoy zoy ta ñamnagi ta feychi kimün, pünonagnieñetufuy ta tey.

Weychafilu ta pu kigka iñ pu kuyfikecheym, wirintukufigün ta feychi ad, wenultunierpuafiel ta füxake malon mew, marikechiwewün mew afkentu.

Fantepu mew welu, wigkawtulu ta iñ kiñekentu pu politikokeche eyakona, weyalkameketuygün ta ka ke kimün mew. Wixampürammeketuygün ta ragi folklor mew xipa chi UNELFE reke mülekefel … wenufoye pitufigün ta fewla. ¿kom wallontu meli wixan mapu mew re foye mew müten am ta gillatumekeykey ta iñ pu che? … ka müley ta pewen, xiwe, külon, rügi, küla … ka femgechi ta pu wigküfe ñi wagülen wirintukukünugey ta rañi kawiñkura mew, ¿rüf mapuche güneduam am ta tüfey, kam indeginismo rakiduam unentukuley feychi kimün mew?. Ka femñechi ta ragi pu wigküfe (weya ke wigka) gobierno ñi ruka mew ta pewfaluwkey, nüxamkameken mew ta pu yanake kona agün. Ragi pulof mew welu petu konlay,, kakerumeke che doy ta inatukantumekefi.

UNELFE (wünelfe) may ta inatugekey küme rúpüntukugeam dugu, adkünugeam ta kiñerume rakiduam, kiñe rume gülam, kiñe rume weychan, kiñi rume füf mapuche feyentun. Ta iñ ñamnuael, ta iñ ñiwinuam chew püle rume xekakonle iñ pu weychafe, ñi unentulerpuael ta feychi küme ad, feychi küme pelon, feychi küme feyentun. Kilapang 8Külapagi)Toki ñi wixampüramel, Mañil Wenu ñi wixampüramel, Mariluan ñi rixampüramel. Rüf weychafeke toki ta ñi wixampüramel.

Rumelmogelerpuay ta chuntenmale rüf iñchiñ ta iñ kuyfike kimün, inaduamnierpuliyñ ta mapuche rakiduam küme wechuay ta weychan. Feychi ñimitukimün petu ta neweñmamefiyñ ta fantepu mew pu chachay, pu papay, pu fochüm, pu malen. Newenpüllüleayñ ta komñentu, iñ eluwmelayal ta kake weyake rakiduam ta inayefilu chi pu che kim güneduamnulu, kim rakiduamnulu kidu iñchiñ ta iñ mari fúxa kuyfi kewün mew. 

Fütalmapu Kiñewtun Xawün Mapu

Marichiwew¡¡¡¡¡